GAZ VE ŞİŞKİNLİK
Bazı insanlar çok fazla gaz, şişkinlik ya da çok sık geğirme ihtiyacı hissedeler ve bu durum rahatsızlık kaynağı olabilir. Yemeklerden önce veya sonra zaman zaman geğirme de normaldir. Vücut tarafından üretilen gaz miktarı diyetinize ve diğer bireysel faktörlere bağlıdır. Bununla birlikte, aşırı gazdan şikayet eden çoğu insan, ortalama bir kişiden daha fazla gaz üretmez. Bunun yerine, normal gaz miktarının daha fazla farkındalar. Öte yandan, bazı gıdalar ve tıbbi durumlar aşırı miktarda gaz yapmanıza neden olabilir.
GAZ KAYNAKLARI
İki temel bağırsak gazı kaynağı vardır: yutulan gaz (çoğunlukla yutulan hava) ve kolondaki bakteriler tarafından üretilen gaz.
Hava yutma - Hava yutma midede en büyük gaz kaynağıdır. Yemek yerken ve içerken ve tükürüğü yutarken az miktarda hava yutmak normaldir. Yiyecekleri hızlı bir şekilde yerken, sıvıları yudumlarken, sakız çiğnerken veya sigara içerken daha fazla miktarda hava yutabilirsiniz.
Yutulan havanın çoğu geğirme ile ortadan kaldırılır, böylece mideden ince bağırsağa sadece nispeten az miktarda hava geçer. Duruşunuz ince bağırsağa ne kadar hava geçtiğini etkileyebilir.
- Otururken, yutulan havanın çoğu yemek borusundan yukarıya ve ağzından dışarı çıkarak geğirmenize neden olabilir.
- Uzanırken yutulan hava ince bağırsağa geçme eğilimindedir.
Geğirme gönüllü olabilir veya istemeden meydana gelebilir. İstemsiz geğirme, tipik olarak yedikten sonra mideyi büyüten veya geren havayı serbest bırakmak için ortaya çıkan normal bir süreçtir. Geğirme, yemek borusunun alt ucundaki mide ile birleşme yerindeki halka şeklindeki kasları (sfinkter) gevşeten bazı gıdalarda daha yaygındır. Bu tür gıdalar arasında nane, çikolata ve yağlar bulunur.
Bakteriyel üretim - Kolon normalde, bazıları bağırsak sağlığını destekleyen milyarlarca zararsız bakteri için bir ev sahibidir. Bazı karbonhidratlar, mide ve bağırsaklardaki enzimler tarafından tamamen sindirilir ve bakterilerin onları sindirmesine izin verir. Örneğin, lahana, Brüksel lahanası ve brokoli, zayıf sindirilmiş bir karbonhidrat olan rafinoz içerir. Bu gıdalar daha fazla gaz ve şişkinliğe neden olma eğilimindedir, çünkü rafinoz, kolona ulaştığında bakteriler tarafından sindirilir. Bu işlemin yan ürünleri, karbon dioksit, hidrojen ve metan gibi kokusuz gazları içerir.
Bazı insanlar belirli karbonhidratları sindiremez. Klasik bir örnek, süt ürünlerinde bulunan ana şeker olan laktozdur. Bu nedenle, büyük miktarlarda laktoz tüketilmesi, kramp ve ishalin yanı sıra artan gaz üretimine yol açabilir.
Bazı hastalıklar ayrıca aşırı şişkinliğe ve gaza neden olabilir. Örneğin, diyabet veya skleroderması olan insanlarda zamanla ince bağırsağın aktivitesi yavaşlayabilir. Bu, karbonhidratların ve diğer besin maddelerinin zayıf sindirimi ile bağırsakta bakteriyel aşırı büyümeye yol açabilir. Bununla birlikte, altta yatan başka bir hastalığın yokluğunda bile, bazı insanlar ince bağırsaklarında çok sayıda bakteri barındırır ve aşırı gaz geliştirmeye eğilimlidir.
Gaz, geğirme ve bağırsaklardaki gerçek gaz miktarı arasındaki bağlantı her zaman net değildir. Gazla ilgili semptomlardan rahatsız olan insanların büyük çoğunluğunda bağırsakta aşırı miktarda gaz yoktur, ancak bağırsaktaki normal gaz miktarlarına karşı artan bir duyarlılığa sahiptirler. Bu çeşitli durumlarda olabilir.
İrritabl bağırsak sendromu (Huzursuz bağırsak) - İrritabl bağırsak sendromu (IBS) olan birçok insan normal gaz miktarlarına duyarlıdır. Bağırsaktan mesaj taşıyan sinirler IBS'li kişilerde aşırı aktif olabilir, böylece bağırsaklardaki normal miktarda gaz veya hareket ağrılı veya aşırı aktif hisseder. IBS'nin birincil semptomları karın ağrısı ve bağırsak alışkanlıklarındaki değişikliklerdir (ishal ve / veya kabızlık gibi). Birçok insan şişkinlikten de şikayet eder. Şiddetli IBS'li bazı insanlar, bağırsaktan gelen acı verici hisleri azaltan ilaçlarla tedavi edildiğinde daha iyi hissederler.
Fonksiyonel dispepsi - Dispepsi, üst karın bölgesinde tekrarlayan veya kalıcı ağrı veya rahatsızlık için kullanılan terimdir. Toplumda görülme oranı %25’i bulabilir. Fonksiyonel dispepsi, muhtemelen mide içindeki içeriğe duyarlılığın artması nedeniyle, tanımlanabilir bir neden olmadan karın ağrısına neden olur.
Anüs veya özofagusun tahrişi - Hemoroidler veya diğer problemler nedeniyle anüsleri çevresinde tahriş olan kişiler gaz geçtiklerinde daha fazla rahatsızlık yaşayabilirler. Benzer şekilde, yemek borusu (özofajit) tahrişi olan insanlar geğirme ağrılı bulabilirler.
Gazdan rahatsız olan insanların büyük çoğunluğu aşırı miktarda gaz üretmez. Bununla birlikte, artan gaz oluşumuna yol açabilecek çeşitli koşullar vardır.
Yutulmuş hava - Çok miktarda hava (yani, aerofaji) yutarsanız kronik, tekrarlanan geğirme oluşabilir. Aerofaji tipik olarak bilinçsiz bir süreçtir ve genellikle duygusal stres ile ilişkilidir. Tedavi, bir neden olduğu düşünüldüğünde anksiyeteyi azaltarak havanın yutulmasının azaltılmasına ve gazlı içeceklerden, sakız çiğnemekten, ve sigaradan kaçınmak ve yavaş yemek yemeye odaklanır.
Gaz oluşturan gıdalar - Bazı gıdalarda "FODMAP" (fermente edilebilir oligo-, di- ve monosakkaritler ve polioller) adı verilen spesifik karbonhidratlar bulunur. FODMAP'ler zayıf bir şekilde emilir ve bazı insanlarda şişkinlik ve gaz üretimine neden olabilir. FODMAP'lerden düşük olan bir diyet (buğday, arpa, süt ve diğer meyve ve sebzelerde bol bulunur) ürettiğiniz gaz miktarını azaltabilir. Bazı gıdaları sınırlandırmak veya kaçınmak istiyorsanız doktorunuzla konuşmanız iyi olacaktır.
Nişasta ve çözünür lif de gazın artmasına katkıda bulunabilir. Patates, mısır, erişte ve buğday gaz üretirken, pirinç üretmez. Çözünür lif (yulaf kepeği, bezelye ve diğer baklagiller, fasulye ve çoğu meyvede bulunur) da gaza neden olur. Bazı laksatifler çözünür lif içerir ve özellikle ilk birkaç haftalık kullanım sırasında gaza neden olabilir.
Laktoz intoleransı - Laktoz intoleransı, vücudunuzun çoğu süt bazlı ürünlerde bulunan şeker olan laktozu sindirmekte zorlandığı zaman ortaya çıkar. Laktoz intoleransı belirtileri arasında süt veya süt içeren ürünler tüketildikten sonra ishal, karın ağrısı ve şişkinlik bulunur.
Gıda şekerlerine karşı toleranssızlık- Bazı insanlar belirli gıdalarda bulunan şekerlere karşı toleranssızdır. İki yaygın örnek fruktoz (kurutulmuş meyve, bal, sükroz, soğan, enginar ve "yüksek fruktozlu mısır şurubu" içeren birçok yiyecek ve içecek) ve sorbitol (bazı şekersiz şeker ve sakızlarda bulunan bir şeker ikamesi).
Artan gazla ilişkili hastalıklar - Bir takım hastalıklar karbonhidratları emmede zorluklara neden olabilir ve bu da gaza neden olabilir. Bu sorun, çölyak hastalığı olan kişilerde (buğdayda bulunan bir proteine karşı toleranssızlığın neden olduğu bir hastalık), kısa bağırsak sendromunda ve bazı nadir emilim bozukluklarda ortaya çıkabilir.
GAZ VE ŞİŞKİNLİK TEŞHİSİ
Gaz ve şişkinliği olan çoğu insanın test yapmasına gerek yoktur. Bununla birlikte, ishal, kilo kaybı, karın ağrısı, anemi, dışkıda kan, iştahsızlık, ateş veya kusma gibi belirtiler daha ciddi bir sorunun uyarı işaretleri olabilir; bu semptomlardan bir veya daha fazlasına sahip olanlarda genellikle test gerektirir.
Testler şunları içerebilir:
- Dışkıda kan, anormal derecede yüksek yağ (steatore) veya parazit (örn. Giardia) muayenesi
- Bir laktoz tolerans testi
- İnce bağırsağın röntgen muayenesi
- Mide ve / veya kolonun içini incelemek için bir test (üst endoskopi, sigmoidoskopi veya kolonoskopi)
- Çölyak hastalığı için bir kan testi
Çeşitli önlemler rahatsız edici gazı azaltmaya yardımcı olabilir.
Diyet önerileri - Belirtilerinizi şiddetlendiren yiyeceklerden kaçının. Bunlar arasında süt ve süt ürünleri, bazı meyve veya sebzeler, kepekli tahıllar, yapay tatlandırıcılar ve / veya karbonatlı içecekler bulunabilir. Hangi yiyeceklerin rahatsız edici olduğunu belirlemek için yiyecek ve içeceklerin bir kaydını tutun.
Laktoza tahammülsüzseniz, laktoz içeren ürünleri tüketmeyin. Süt ürünlerinden kaçınırsanız bir kalsiyum takviyesi alın. Fruktoz intoleransınız varsa fruktoz bakımından yüksek gıdalardan kaçınmanıza yardımcı olacaktır.
ilaçlar - Simetikon içeren ilaçlar denenebilir. Simetikon, gaz kabarcıklarının parçalanmasına neden olur ve faydası sorgulanabilir olsa da, gazı tahliye etmek için yaygın olarak kullanılır.
Aktif kömür içeren ilaçların faydası net değildir, ancak denenmesi mantıklıdır.